Bạn có biết ở nước ta sản lượng ớt khô sấy bằng máy và phơi nắng tự nhiên, loại nào chiếm ưu thế hơn?
Mình đoán bạn sẽ trả lời là ớt khô phơi nắng. Quả thật ớt khô sấy máy ở Việt Nam vẫn chưa phổ biến. Vì sao như vậy?
Chúng ta sẽ cùng nhau tìm ra lời giải qua những thông tin dưới đây.
Nội dung chính:
Ưu nhược điểm của máy sấy ớt
Máy sấy ớt (hay lò sấy ớt, tủ sấy ớt) là loại máy làm khô ớt, bằng cách sử dụng nhiệt độ cao hoặc luồng không khí khô để tách nước, giảm độ ẩm của ớt tươi.
Ưu điểm
Theo các đơn vị cung cấp, máy sấy ớt sẽ mang lại những điểm vượt trội như:
- Tiết kiệm chi phí, nhân lực.
- Ớt khô trong thời gian ngắn.
- Không phụ thuộc thời tiết, khí hậu.
- An toàn vệ sinh thực phẩm nhờ quy trình khép kín.
- Đảm bảo chất lượng ớt khô (độ ẩm, màu sắc, độ cay, giá trị dinh dưỡng,…).
Nhược điểm
Theo đánh giá của chúng tôi, sấy ớt bằng máy còn tồn tại nhiều hạn chế:
- Không phù hợp với các vùng trồng ớt lớn ở nông thôn.
- Với lượng ớt tươi lớn (hàng chục tấn trở lên) cần đầu tư nhiều máy sấy công nghiệp.
- Để có sản lượng cần chi phí đầu tư lớn cho máy móc, nhà xưởng, hệ thống điện,…
- Ớt tươi nhanh hỏng nếu không được sấy kịp thời.
- Máy sấy công suất lớn thường đặt cố định, không linh hoạt khi vùng trồng ớt ở xa.
- Để ớt khô có chất lượng tốt cần kiểm soát chặt chẽ nhiệt độ và độ ẩm của máy.
- Khó vận hành, sửa chữa, bảo trì.
Các loại máy sấy ớt trên thị trường
Hiện nay có rất nhiều loại máy sấy ớt được gia công trong nước lẫn nhập khẩu. Ngoài ớt tươi, thiết bị còn có thể sử dụng để sấy các loại nông sản và thủy hải sản khác.
Có thể phân loại theo nhiều cách khác nhau, phổ biến nhất là:
Theo cơ chế sấy ớt
Theo phương pháp sấy có thể chia làm 2 loại chính:
- Sấy nóng: Sử dụng nhiệt độ cao 60 – 80°C.
- Sấy lạnh (hay sấy bơm nhiệt): Sử dụng luồng khí khô, độ ẩm thấp 10 – 30%, nhiệt độ 30 – 60°C.
Để dễ hiểu bạn có thể tham khảo bảng so sánh:
| Đặc điểm | Sấy lạnh | Sấy nóng |
|---|---|---|
| Phương pháp | Dùng không khí khô, có độ ẩm thấp, thời gian sấy ớt lâu hơn. | Dùng nhiệt độ cao làm hơi nước thoát ra nhanh, giúp sấy ớt nhanh hơn. |
| Cấu tạo | Phức tạp, gồm hệ thống ngưng tụ hơi nước, làm lạnh, bộ phận cấp nhiệt phụ và bộ phận tạo gió. | Đơn giản hơn, gồm hệ thống tạo nhiệt và bộ phận quạt gió đối lưu. |
| Nhiệt độ sấy | Từ 35 – 60°C. | Từ 40 – 80°C (hoặc cao hơn) tùy loại ớt. |
| Đặc điểm ớt khô | Giữ được màu sắc, hình dạng và tối ưu chất dinh dưỡng độ cay của ớt. | Giữ được màu sắc, hình dạng và chất dinh dưỡng, độ cay, nhưng không bằng so với sấy lạnh. |
| Giá thành | Cao cấp 2 – 3 lần máy sấy nóng cùng công suất. | Rẻ hơn. |
| Áp dụng | Phù hợp với quy mô công nghiệp, sản lượng lớn. | Thông dụng hơn, có thể cho sản lượng ớt khô từ vừa và nhỏ, dân dụng. |
Trên thị trường có nhiều loại máy sấy lạnh cho công suất nhỏ, nhưng giá thành thường cao và phù hợp cho những sản phẩm giá trị (nông sản cao cấp, thủy hải sản,…) hơn là ớt.
Có một số loại máy sử dụng cả 2 phương pháp nóng và lạnh.
Theo công suất máy sấy
Để đáp ứng nhu cầu sử dụng và thành phẩm ớt khô như:
- Phục vụ nhu cầu gia đình.
- Sản xuất kinh doanh nhỏ lẻ.
- Quy mô công nghiệp, xuất khẩu.
Công suất máy sấy ớt cũng có nhiều loại, từ nhỏ đến lớn. Máy nhỏ có thể sấy ít hơn 10 kg/lượt, máy lớn có thể sấy 500kg đến vài tấn ớt tươi mỗi lượt.
Ngoài cấu tạo, cách thức tập kết ớt trong buồng sấy cũng khác nhau:
- Rải ớt tươi trên khay rời.
- Trên khung lớn nhiều khay, nhiều tầng.
- Hoặc trên băng chuyền.
Theo nhu cầu sử dụng
Cũng như cách phân loại theo công suất, cách phân loại máy sấy ớt theo nhu cầu sử dụng có 3 loại chính:
- Máy sấy ớt dân dụng (tủ sấy).
- Máy sấy ớt tầm trung (lò sấy).
- Máy sấy ớt công nghiệp (hệ thống sấy, dây chuyền sấy).
Thông thường sấy 3 – 4kg ớt tươi sẽ cho ra 1kg ớt khô thành phẩm. Tùy theo mục đích sử dụng cũng như quy mô sản xuất, sản lượng ớt khô sẽ chọn được loại máy sấy phù hợp.
Quy trình làm ớt khô khi sử dụng máy sấy
Dưới đây là quá trình làm ớt khô cơ bản được sử dụng cho quy mô công nghiệp.
#1. Chọn lọc ớt tươi
- Lựa chọn ớt tươi chất lượng, còn nguyên quả.
- Loại bỏ ớt mềm, héo úa, có dấu hiệu nhiễm bệnh (nấm, đốm trắng,..), hư hại, có mùi.
#2. Rửa sạch ớt
- Dùng nước sạch loại bỏ tạp chất, bụi bẩn, vi sinh vật.
- Có thể dùng vòi xịt áp lực để làm sạch ớt.
Tùy theo phương pháp làm khô mà loại bỏ cuống ớt hoặc không.
#3. Chần ướt
- Dùng nước nóng có nhiệt độ 78 – 80°C.
- Hoặc chần bằng hơi nóng có nhiệt độ tương đương trong thời gian 4 – 6 phút.
Mục đích:
- Làm mềm mô vỏ, giúp trái ớt dễ khử nước, nhanh khô hơn.
- Loại bỏ các enzim (khiến cho ớt sau khi sấy khô không giữ được màu tự nhiên).
#4. Sấy khô
Sau khi chần xong phải để ráo, tránh tập kết ớt thành đống gây hấp hơi, mềm nhũng.
- Sấy bằng máy sấy (sấy gió, sấy nóng hoặc lạnh).
- Quá trình sấy cần kiểm soát nhiệt độ và theo dõi tốc độ gió để tránh làm giảm chất lượng ớt khô.
Thời gian sấy cho thành phẩm từ 3 – 8 tiếng tùy theo loại ớt và công suất máy.
#5. Đóng gói
Ớt sau khi ớt sấy đạt độ ẩm, độ giòn và ở trạng thái nhiệt độ bình thường mới tiến hành đóng gói.
- Đóng gói ớt khô bằng túi nhựa PE, đóng kín miệng bao.
- Sau đó cho vào bao tải sợi hay bao dứa buộc kín.
- Bảo quản, tập kết ở nơi khô ráo, thoáng mát.
- Có biện pháp phòng ngừa chuột, mối, gián và côn trùng gây hại.
- Kiểm tra kho, bao bì định kì nhằm đảm bảo thông thoáng, bao bì không bị hư hỏng.
Khâu bảo quản cực kì quan trọng, bởi ớt khô có độ ẩm thấp nên dễ hút ẩm, khi độ ẩm trong ớt tăng lên sẽ tạo điều kiện cho vi sinh vật phát triển, gây hư hỏng, nấm mốc.
Giá các loại máy sấy ớt
Rất khó để xác định được giá cụ thể của từng loại máy sấy ớt. Bởi phụ thuộc vào nhiều yếu tố:
- Kỹ thuật sấy.
- Công suất máy.
- Đơn vị cung cấp, nhập khẩu.
- Chủng loại, dòng máy, thương hiệu,…
Sau khi tìm hiểu, dưới đây là bảng giá các dòng máy sấy ớt, bạn có thể tham khảo.
Bảng giá máy sấy nóng thông dụng:
| Công suất | Giá tiền |
|---|---|
| Dưới 10kg | 5 – 9 triệu |
| Dưới 20kg | 12 – 18 triệu |
| Dưới 50kg | 24 – 30 triệu |
| Dưới 100kg | 45 – 55 triệu |
| Dưới 150kg | 65 – 70 triệu |
| Dưới 200kg | 82 – 90 triệu |
| Dưới 300kg | 100 – 120 triệu |
| Dưới 500kg | Từ 200 triệu |
Bảng giá máy sấy lạnh thông dụng:
| Công suất | Giá tiền |
|---|---|
| Dưới 10kg | 30 – 40 triệu |
| Dưới 100kg | 50 – 56 triệu |
| Dưới 200kg | 70 – 80 triệu |
| Dưới 300kg | 100 – 120 triệu |
| Dưới 500kg | 160 – 180 triệu |
| Dưới 700kg | Từ 250 triệu |
| Dưới 1000kg | Từ 400 triệu |
| Dưới 1500kg | Từ 600 triệu |
| Trên 2000kg | Từ 1 tỉ trở lên |
Tìm nơi bán và tiêu chí chọn mua máy sấy ớt
Bạn dễ dàng tìm kiếm thông tin, nơi bán trên mạng internet. Bên cạnh các bài viết giới thiệu, quảng bá, còn có video hình ảnh thực tế.
Tuy nhiên, với quá nhiều thông tin như vậy dễ mua phải loại máy:
- Dễ hư hỏng.
- Khó vận hành, sửa chữa.
- Hao tốn nhiều điện năng.
- Không phù hợp nhu cầu.
- Thành phẩm không đảm bảo chất lượng.
- Chế độ bảo hành, hậu mãi không tốt.
Do đó, trước khi chọn mua, đặc biệt những máy công suất lớn phục vụ sản xuất kinh doanh, bạn nên tham khảo nhiều nguồn uy tín khác nhau. Chẳng hạn:
- Ý kiến người có kinh nghiệm sử dụng.
- Tham quan, kiểm tra máy trực tiếp.
- Tham gia các triển lãm, hội chợ trưng bày, giới thiệu máy sấy ớt.
- So sánh, đánh giá các dòng máy khác nhau để biết được ưu nhược điểm từng loại.
Điều quan trọng hơn khi chọn mua đó là phải phù hợp với nhu cầu sử dụng. Do đó cần liệt kê trước các tiêu chí chọn mua máy sấy ớt, chẳng hạn:
- Sản lượng ớt khô mong muốn (tiêu dùng, qui mô sản xuất).
- Vị trí đặt máy, quy mô nhà xưởng, hệ thống cung cấp điện,…
- Tình hình trồng ớt của địa phương và các vùng lân cận.
- Nhu cầu thị trường hiện tại và vài năm tới.
- Khả năng tài chính của cá nhân, doanh nghiệp.
Xem thêm: 9 điều cần biết về nhà kính phơi sấy ớt.
Kết
Ớt Kiều muốn bật mí cho bạn điều này, hàng chục năm qua dù không ít lần sử dụng máy công nghiệp để sấy ớt. Nhưng hiện tại, chúng tôi vẫn phải quyết định quay về với cách truyền thống: Phơi nắng.
Bởi lý do đơn giản: Khách hàng của Ớt Kiều thích mua ớt khô phơi nắng tự nhiên hơn.